ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ ΕΚΠ/ΣΗΣ Β. ΑΙΓΑΙΟΥ:3ο Συνέδριο Στελεχών της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ  Δ/ΝΣΗ  ΕΚΠ/ΣΗΣ  Β.  ΑΙΓΑΙΟΥ

3^ο Συνέδριο Στελεχών της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης 

18-19 Νοεμβρίου 2007

1

Βελτίωση του Εκπαιδευτικού έργου:

Προβληματισμοί - Προτάσεις

Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΟΞΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΘΡΗΣΚΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

Εισηγητής : Ανδρέας Αργυρόπουλος, Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων Β. Αιγαίου

                                                      «Η θρησκευτική αγωγή αποτελεί τη βάση κάθε εκπαίδευσης».

                                                                                                                            Λέων Τολστόι

            Το μάθημα των Θρησκευτικών όπως όλα τα ενταγμένα μαθήματα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα διέπεται από τους εκπαιδευτικούς νόμους του ελληνικού κράτους. Οι θεολόγοι, καθηγήτριες και καθηγητές, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της σύγχρονης Παιδαγωγικής και εφαρμόζοντας τις αρχές της μεταφέρουν στις σχολικές αίθουσες τα πορίσματα της επιστήμης τους.

            Λόγω του περιεχομένου του σχετίζεται μέχρι ένα σημείο με την Εκκλησία. Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος βάσει του Καταστατικού Χάρτη

           ( Ν.590/1977, άρθρο 9) παρακολουθεί το δογματικό περιεχόμενο των βιβλίων των Θρησκευτικών της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης.

                         Αυτό σε καμμία περίπτωση δε σημαίνει ότι το μάθημα ταυτίζεται με το κατηχητικό έργο της Εκκλησίας. Είναι μάθημα γνωσιολογικό, δια-θεματικό και δια-πολιτισμικό. Σύμφωνα με τα νέα αναλυτικά προγράμματα το Μ.τ.Θ. βοηθάει τις μαθήτριες και τους μαθητές:

            α) να γνωρίσουν την Ορθόδοξη πίστη και το ρόλο του Χριστιανισμού στην            παγκόσμια Ιστορία και τον πολιτισμό,

           β) να αντιληφθούν «την πολυπολιτισμική, πολυφυλετική και πολυθρησκευτική δομή των σύγχρονων κοινωνιών

           γ) να αντιμετωπίσουν τα κοινωνικά προβλήματα και τα μεγάλα σύγχρονα διλήμματα 

           δ) να πληροφορηθούν ότι τα χριστιανικό μήνυμα είναι υπερφυλετικό, υπερεθνικό και οικουμενικό ».

                     Το μάθημα λοιπόν των Θρησκευτικών απευθύνεται σε όλους τους μαθητές ανεξάρτητα από τα θρησκευτικά τους πιστεύω, γι’αυτό και είναι υποχρεωτικό. Κανένας δεν απαλλάσεται αυτοδίκαια.

                     Η Ελληνική Πολιτεία ακολουθώντας τα Ευρωπαικά πρότυπα και σεβόμενη τις πεποιθήσεις των αλλοδόξων και των αλλοθρήσκων, έχει δώσει το δικαίωμα απαλλαγής από το μάθημα στις μαθήτριες και τους μαθητές που δεν επιθυμούν να το παρακολουθήσουν.

                    Σύμφωνα με οδηγία του ΥΠΕΠΘ δικαίωμα απαλλαγής έχει η μαθήτρια ή ο μαθητής που θα το ζητήσει με δήλωσή του, αν είναι ενήλικος, ή με δήλωση των γονέων του, αν είναι ανήλικος. Στη δήλωση  αυτή πρέπει να «αναφέρει ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύματος στο οποίο ανήκει. Σε περίπτωση απαλλαγής του μαθητή από την παρακολούθηση του μαθήματος των Θρησκευτικών, στη θέση “Θρήσκευμα” στον Απολυτήριο Τίτλο δεν υπάρχει λόγος αναγραφής ενδείξεως» (61723/Γ2/13-6-2002).

                      Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του     ΥΠΕΠΘ (12907/Γ2/8-2-2005) η κατάθεση των υπεύθυνων δηλώσεων καλό είναι να γίνεται κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, όπως προβλέπεται και για το μάθημα της Γυμναστικής. Αυτό βοηθάει στο να μη δημιουργούνται  προβλήματα  γενικά με τη λειτουργία του σχολείου. Αν για κάποιο λόγο  η υπεύθυνη δήλωση γίνει κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και μάλιστα μετά την κατάθεση βαθμολογίας τετράμηνου ή τριμήνου, τότε ο προφορικός βαθμός των Θρησκευτικών δεν θα συνυπολογίζεται στον Γ.Μ.Ο. ούτε θα υπάρχει βαθμός ετήσιας επίδοσης στο μάθημα (Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΥΠΕΠΘ – 20213/Γ2/27-2-2003). Η απαλλαγή πρέπει να κοινοποιείται στο Σύλλογο των καθηγητών και να αναγράφεται σε πράξη στο βιβλίο των πρακτικών του σχολείου, όπως ακριβώς γίνεται και με τις απαλλαγές στο μάθημα της Γυμναστικής .

            Στην ίδια κατεύθυνση του σεβασμού των αλλοθρήσκων και αλλοδόξων μαθητριών και μαθητών κινούνται και άλλα μέτρα που έχουν ληφθεί από την Ελληνική Πολιτεία όπως:       

            α. Λειτουργία μειονοτικών σχολείων για τους μουσουλμάνους της Θράκης

            β. Διορισμός Ρωμαιοκαθολικών εκπαιδευτικών στα σχολεία του Ν. Κυκλάδων για την εξυπηρέτηση των τοπικών Ρωμαιοκαθολικών κοινοτήτων. Να σημειώσουμε μάλιστα πως από φέτος η Ρωμαιοκαθολικοί της Ελλάδας αποδέχτηκαν τη χρήση των ίδιων διδακτικών βιβλίων με τους Ορθόδοξους, κάτι που δεν είχε γίνει στο παρελθόν.

             γ.  Θέσπιση και αναγνώριση ως αργιών, θρησκευτικών εορτών των Ρωμαιοκαθολι   κών και Μουσουλμάνων. ( Π.Δ. 294/1979, φ.87 α)

            δ. Απαγόρευση διακίνησης στο σχολικό χώρο μη εγκεκριμένων εντύπων από το Υπουργείο Παιδείας που προβάλλουν αρνητικά ή δυσφημίζουν άλλες θρησκείες ή δόγματα.

                        Το μάθημα των Θρησκευτικών δεν είναι προσηλυτιστικό, αλλά μάθημα γνωσης ελευθερίας και αναζήτησης. Απευθύνεται σε όλες τις μαθήτριες και τους μαθητές των ελληνικών σχολείων. Τους αντιμετωπίζει με ισότητα, σέβεται τις όποιες θέσεις και πεποιθήσεις τους .  

                       Η διδασκαλία του Μ.τ.Θ. συμβάλει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης του μαθητή, στην ελεύθερη έκφρασή του , στην καλλιέργεια του ήθους και της προσωπικότητάς του. Ο καθηγητής και η καθηγήτρια οφείλει να σέβεται τις διαφορετικές απόψεις, αντιρρήσεις και ενστάσεις των μαθητών και μαθητριών. Να αποδέχεται την όποια διαφορετικότητα (θρησκευτική, ιδεολογική κ.ά.)  χωρίς να εκφράζεται απαξιωτικά προς όσους διαφωνούν μαζί του και χωρίς να μεροληπτεί σε βάρος τους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στις ετήσιες οδηγίες του προς τους θεολόγους καθηγήτριες και καθηγητές συστήνει να αποφεύγονται « προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, υποτίμηση, περιφρόνηση, γελιοποίηση, καθώς επίσης και φανατική αντίθεση» με τους μαθητές που διαφωνούν. Τέτοιες νοοτροπίες και συμπεριφορές, εκτός από απαράδεκτες παιδαγωγικά, ουδεμία σχέση έχουν με το ορθόδοξο ήθος.

                     Η ορθόδοξη θεολογία είναι από τη φύση της οικουμενική. Δεν ταυτίζεται δηλ. με ένα λαό αλλά απευθύνεται σε όλη την οικουμένη. Ο « άλλος», αλλόδοξος, αλλόθρησκος, ή άθεος, αλλοδαπός ή όχι, αποτελεί για την θεολογία μας « εικόνα του Θεού», πρόσωπο με ανεπανάληπτη αξία που οφείλουμε να το σεβόμαστε. Η άρνηση του «άλλου» αποτελεί και άρνηση του ίδιου του Θεού.